Bogata historia reszelskiego kościółka.

W miejscu tym pierwszy kościół wybudowali augustianie sprowadzeni do Reszla w 1347 r. Augustianie wybudowali kościół i klasztor w ciągu dwóch lat. Obiekty te były przez nich użytkowane do czasów reformacji. Augustianie opuścili Reszel w 1524 r. W kościele głoszone były kazania w języku polskim i dlatego nazywany był też kościołem polskim. Kościół uległ zawaleniu. Po odbudowie w 1580 r. został konsekrowany 19 lipca 1583 r. przez biskupa warmińskiego Marcina Kromera z tytułem św. Jana Chrzciciela. Stefan Sadorski po pisemnej interwencji króla Zygmunta III Wazy otrzymał do dyspozycji poaugustiański klasztor i kościół, które przekazał jezuitom. Po remoncie kościoła pierwszą mszę św. po długiej przerwie odprawiono w nim 24 czerwca 1631 r. Jezuici oficjalnie otworzyli kolegium reszelskie 3 grudnia 1632 r., a kościół przeznaczony został dla uczącej się młodzieży. W kościele pochowany został Stefan Sadorski (zmarł 2 lipca 1640 r), oraz Otto von der Groeben, przedstawiciel znanego rodu von der Groeben.

Po pożarze kościół został odbudowany i konsekrowany 3 października 1673 r. przez biskupa kijowskiego i prepozyta warmińskiego Tomasza Ujejskiego. Ze względu na pęknięcia w 1798 r. kościół rozebrano. W latach 1799-1800 wybudowano nowy, według projektu Joachima Sadrozińskiego. Kościół został powiększony – ściana w części wschodniej posadowiona została na murze miejskim. W części południowo-wschodniej ściany kościoła zachował się fragment muru gotyckiego z zarysem portalu łączącego go niegdyś z klasztorem. Nowy kościół w stylu późnego baroku konsekrowany został pw. św. Krzyża 1 lipca 1802 r. przez biskupa sufragana warmińskiego Andrzeja Hattena. Wpisana do rejestru Zabytków 2 IX 1949 r. Nr IV-2-53/49.

Czwartego grudnia 1963 roku pod sklepieniem, wtedy jeszcze łacińskiego kościoła w Reszlu, który znajduje się niedaleko średniowiecznego zamku, pierwszy raz rozbrzmiała Święta Liturgia Mszy Świętej w języku ukraińskim w obrządku ukraińsko – bizantyjskim. Wysiedlani do Reszelskiej gminy Ukraińcy czekali długich 16 lat na Słowo Boże w ojczystym ukraińskim języku. To dzięki cerkwi Ukraińcy nie tylko zachowali swoją wiarę ale i tożsamość, narodową świadomość, wierność narodowym tradycjom i zwyczajom.

Do Reszla i okolic, jak podają raporty dotyczące okoliczności powstania parafii w Reszlu, w następstwie Akcji Wisła w 1947 roku przywieziono 2856 osób i od 1 maja do 16 sierpnia zasiedlano ich po wioskach i PGR-ach.

W skutek tych kilku miesięcy zmieniła się historia i życie dziesiątków, setek tysięcy Ukraińców. Przedsięwzięcie podjęte w celu założenia reszelskiej parafii, zaczęło się na początku lat 60-tych. Sami wtedy wierni – Jan Kudłak, Mateusz Luchowski i Wasyl Kokoszko, zaczęli zbierać w śród przesiedlonych Ukraińców w Reszlu, Bisztynku, Biskupcu oraz w innych miejscowościach podpisy pod wnioskiem do władz, aby mogli modlić się w swoim języku i w swoim narodowym obrządku.

W 1963 roku po uporczywych staraniach przedstawicieli ukraińskiej społeczności, władza wydała zgodę na odprawianie Liturgii w greckokatolickim obrządku. Stało się to możliwe między innymi dzięki wsparciu miejscowego proboszcza parafii rzymskokatolickiej, księdzu Gracjanowi Rudnickiemu.

Pierwsza Liturgia Mszy Świętej została odprawiona w łacińskiej świątyni 4 grudnia 1963 roku a odprawiał ją zmarły już o. Teodor Majkowicz, wikariusz miejscowej parafii rzymskokatolickiej, późniejszy biskup grekokatolicki.

Do 20 stycznia 1992 roku świątynia była własnością rzymsko-katolików. W tym też roku kościół oddano na własność Ukraińskiej Grekokatolickiej Cerkwi. W 1993 roku odrestaurowano dwie zakrystie z której jedna służy do katechetycznych spotkań. W sierpniu 1997 roku w cerkwi postawiono ikonostas, który wniósł do świątyni ducha wschodniego obrządku. W drugiej połowie 2001 roku przeprowadzono generalny remont dachu oraz elewacji zewnętrznej. 6 XII 2003 uroczyście obchodzono 40-lecie parafii. W 2009 roku pomalowano wnętrze świątyni. Obecnie trwa remont zakrystii.

Parafia to nie murowany budynek, ale żywy organ cerkwi, to wspólnota ludzi wierzących. Stara mądrość mówi: Gdzie nas posadzili tam mamy wzrastać. Mieszkańcy Reszla narodowości ukraińskiej już do 60 lat tworzą nową rzeczywistość.

Pierwszym reszelskim kapłanem grekokatolickiej wspólnoty był wspominany już ojciec Teodor Majkowicz, który przyjeżdżał do Reszla z Dobrego Miasta do roku 1967. Kolejnymi byli ks. Włodzimierz Boziuk, ks. Mikołaj Zając, ks. Grzegorz Czernega, który przepracował w Reszlu około 20 lat. W 1990 roku Reszelską Cerkiew przejęli pod swoja opiekę ojcowie Bazylianie, o. Tymoteusz Fesz, o. Dymitr Harasim, o. Igor Harasim o. Orest Pidłypczak, o. Julian Kowal. Obecnym proboszczem jest ojciec Paweł Staruch.

Na te tereny przesiedlono 2856 Ukraińców. Tymczasem do cerkwi regularnie uczęszcza do 50 rodzin w święta zaś około 150 rodzin. Cerkiew jest pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego a patronalne świetno przypada na 19 sierpnia.

REKLAMA

opublikowano: 2009-06-25, © Andrzej Zalewski,

1313

ostatnie artykuły z tego działu:

• PORZĄDEK NABOŻEŃSTW W PARAFII ŚW. PIOTRA I PAWŁA W RESZLU.
• Słowo Boże z komentarzem
• UROCZYSTE PRZYJĘCIE KANDYTADÓW DO GRONA MINISTRANTÓW
• I Młodzieżowy Przegląd Twórczości Chrześcijańskiej
• OBCHODY 11 LISTOPADA
• WIEŚCI ORSZAKOWE 
• MŁODZI W PARAFII
• MUZYKA W SŁUŻBIE MISJI
• MŁODZIEŻOWA GRUPA TEATRALNA PREMIERA
• Wielkanoc 2013
• dalej...