Reszel - miastem skrywającym wiele tajemnic

Wiekowa historia grodu ma z pewnością wiele sekretów skrywanych w różnych zakątkach miasta. Część z nich już odkryto, ale część nadal owiana jest tajemnicą. Badania archeologiczne na terenie zamku w Reszlu rozpoczęto w 1973 roku, prace wykopaliskowe z ramienia Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie prowadziła Pani Izabela Sikorska-Ulfik.

Celem prac wykopaliskowych było wyjaśnienie następujących problemów związanych z remontem zamku:

• Stwierdzenie istnienia lub braku piwnic w południowym skrzydle, w którym zaplanowano kotłownię.
• Odkrycie fundamentu krużganka na dziedzińcu, określenie faz jego budowy i oznaczenie poziomu użytkowego z okresu średniowiecza.
• Odkrycie brakujących odcinków murów obronnych na międzymurzu oraz określenie głębokości zalegania poziomu użytkowego z okresu średniowiecza.
• Odkrycie fundamentów średniowiecznej bramy wjazdowej na międzymurzu.
• Przebadanie metodą archeologiczną terenu międzymurza, na którym zaplanowano osadzenie zbiorników na paliwo, potrzebne do ogrzewania zamku.
• Ponadto Dział Archeologii zainteresowany był odkryciem śladów osadnictwa, poprzedzających budowę zamku, których można było się spodziewać w oparciu o źródła historyczne, wymieniające w Reszlu gród obronny, a także na podstawie wcześniejszych znalezisk archeologicznych z terenu miasta i najbliższej okolicy.

Prowadzone w latach 1974-1981 badania archeologiczne objęły część dziedzińca, skrzydła południowego, międzymurza i fosy zamkowej. W trakcie badań uzyskano wiele cennych informacji, uzupełniających historię zamku i osadnictwa na wzgórzu. Oprócz odkrycia elementów architektonicznych wydobyto dużo fragmentów naczyń glinianych i szczątków organicznych, jak kości zwierzęce oraz kości i łuski rybie.

Szczególną sensacją było odkrycie na terenie Reszla średniowiecznego systemu odwadniającego.

W sprawie tego niecodziennego odkrycia prezentujemy Państwu fragment wypowiedzi Pani Izabeli Sikorskiej ( Dziennik Pojezierza nr 5/1988r ).

"W piwnicach wiekowych kamieniczek przy reszelskim rynku ciągle stała woda. Naczelnik miasta zlecił więc archeologom z Olsztyna wykonanie ekspertyzy starych kanałów odwadniających. I tak doszło do sensacyjnego odkrycia. Reszel stoi na glinianym, nieprzepuszczalnym podłożu. Gdyby na takim gruncie, bez specjalnego uzbrojenia terenu, postawić domy, to tak, jak w wielu budowanych dzisiaj osiedlach, stale byłoby wilgotno. Ale - jak się okazuje - średniowieczni architekci mieli na to sposób. Kiedy budowano Reszel, czyli pod koniec XIV wieku pod fundamentami kamieniczek założono cały system kanałów odwadniających. Były to drewniane, dębowe koryta szer. 40 i wys. 30 cm, od góry nakryte deskami. Deski te zawsze można było zdjąć, aby w razie awarii przeczyścić kanał. Korytka przebiegające pod domami odprowadzały wodę podskórną do murowanych kanałów zbiorczych, a dalej kanałami głównymi spływała ona do bagna poza mury miejskie.

Ten system, genialnie prosty, skuteczny, a przy tym łatwy w konserwacji, działał w Reszlu przez wieki. Naprawiano go wprawdzie, wymieniano zniszczone odcinki, ale praktycznie rzecz biorąc do naszych czasów pozostał on bez zmian i działa do dzisiaj, choć od wojny nikt go nie konserwował.

Pod domami w rynku archeolodzy natrafili na murowane odcinki kanałów (efekt remontu w XVI wieku), fragmenty rur kamionkowych, położonych na początku XX wieku, kiedy wymieniano część średniowiecznych instalacji. A pod fundamentami jednej z kamieniczek (obecnie Rynek 14) znaleziono oryginalne, znakomicie zachowane dębowe korytko sprzed sześciu wieków. Kanały po przebadaniu przez archeologów i oczyszczeniu przez służby miasta dalej z powodzeniem służyć będą miastu. Pewnie warto by je pokazać projektantom współczesnych osiedli mieszkaniowych. Może by się czegoś nauczyli."

REKLAMA

opublikowano: 2002-06-17, © Teresa Wicińska,

710

ostatnie artykuły z tego działu:

• Reszel widziany oczami turysty i podróżnika
• Książki pasjonatów historii Reszla i okolic
• Reszel – jedno z najpiękniejszch miasteczek w Polsce
• Sekrety reszelskiej historii
• Czy w podziemiach reszelskiego kościoła są skarby?
• „Badanie dawnych dzwonów...” - po prelekcji
• Zaproszenie
• Tylko projekt kończymy a nie działania...
• „Ocalmy od zapomnienia”
• Co się dzieje z kapliczkami?
• dalej...